THÔNG TIN KỸ THUẬT CÁ, THÔNG TIN KỸ THUẬT GIA CẦM, THÔNG TIN KỸ THUẬT GIA SÚC, THÔNG TIN KỸ THUẬT TÔM
[5/11/2022] Kháng sinh? Và những điều cần biết? (P1)
Ta hiểu rằng: Tế bào vi khuẩn sống trên vật chủ, nó lớn lên sinh sản và tiết ra độc tố, chính độc tố đó làm thú vật rối loạn cơ thể, mất khả năng hoặc chết cơ quan nào đó của thú vật dẫn tới Bệnh hoặc chết.
(Cơ chế này đúng trên đa số vi khuẩn, virut gây bệnh trên heo, bò gà…)
Và trên tế bào vi khuẩn gây bệnh luôn bao gồm các phản ứng hóa học, trao đổi chất, thải độc vào cơ thể, vào máu vật nuôi nhằm cho chính nó phát triển và sinh sản. (Các quá trình này rất phức tạp chú xin rút gọn vậy thôi). Tuy nhiên có thể chia các phản ứng sinh hóa phức tạp đó của vi khuẩn trên 4 vị trí chính của vi khuẩn đó là: vách tế bào, màng tế bào chất, bộ máy di truyền và bộ máy tổng hợp protein.
.
Các chất kháng sinh vì vậy cũng có các điểm tác động ở các vùng tương ứng nêu trên.Như vậy các điểm tác động của chất kháng sinh có thể là vách tế bào, màng tế bào chất, cấu trúc nhân và ribosom.Để dễ hiểu ta ví tế bào vi khuẩn như một quả trứng gồm 4 phần: gồm vỏ canxi cứng ngoài cùng, màng trứng tiếp theo, lòng trắng; và tận lõi là Lòng đỏ. Ví dụ kháng sinh A thì chuyên đánh vào vỏ trứng, loại B thì chuyên đánh vào Lòng đỏ, nhưng có loại C thì chỉ đánh vào lòng trắng.
Như ta đã biết thì các tế bào Vi khuẩn Gram âm không có vách tế bào thì như là quả trứng không có vỏ. Mà kháng sinh có nhiều loại. Có loại thì tác động vào vỏ trứng, Loại tác động vào màng trứng loại tác động vào lòng trắng hay lòng đỏ. Nên nếu trong trường hợp bệnh do vi khuẩn Gram âm (không có vỏ), Ta lại dùng nhầm loại kháng sinh chỉ có đích tác động tới vỏ trứng. Thì hóa ra kháng sinh đó vô nghĩa với vi khuẩn đó.
Như vậy ta đã biết thế nào là Gram âm và Gram dương và việc phân biệt nó có ý nghĩa là gì.
Đầu tiên, kháng sinh là gì???
Kháng sinh là gì: Kháng sinh là chất được chiết xuất từ vi sinh vật hoặc được tổng hợp hóa học, với liều rất nhỏ có tác dụng ức chế hoặc giết chết vi sinh vật, có thể dùng tại chỗ hoặc toàn thân, ít độc hoặc không độc cho cơ thể.
Những tác hai có thể của nó là gì???
Kháng sinh ít nhiều có độc tính đối với cả người và vật nuôi, do đó nếu dùng kháng sinh không đúng chỉ dẫn hoặc không hiểu biết thì dễ gây choáng phản vệ do kháng sinh
+ Sau khi tiêm kháng sinh ít phút con vật choáng váng, loạng choạng, khó thở, mạch nhanh không đều, huyết áp tụt thấp,có con co giật, nổi ban khắp cơ thể ỉa đái dầm dề, hôm mê và chết.Nhẹ hơn thì xuất hiện những phản ứng dị ứng, có thể xuất hiện ở khắp các cơ quan như trên da, hô hấp,tim mạch, gan, thận, thần kinh với mức độ khác nhau có khi dẫn tới chết.
Cụ thể chia ra 4 loại sau
1. Dị ứng huyết thanh: đây là dị ứng kháng sinh thường gặp và có thể giải thích MỘT PHẦN cho câu nói quen thuộc là “tiêm nhiều kháng sinh heo sẽ chậm lớn”.
Là do sau khi dùng kháng dài ngày mà sai bệnh, hoặc một số kháng sinh độc tính cao hoặc sự kết hợp mang nhiều độc tính ví dụ Streptomycin và sunfamid. Triệu chứng chung là con vật bỏ ăn, ủ rũ, buồn nôn, chân đi loạng choạng do đau khớp, sưng nhiều hạch, sốt cao, mẩn đỏ toàn thân. Nếu chuẩn đoán đươc là heo đã bị dị ứng chứ k phải do bệnh thì dừng kháng sinh, tiêm trợ sức adrenalin hoặc vinathazin, bồi bổ cơ thể, Heo sẽ dần trở lại, nếu tiếp tục tiêm làm bệnh nặng heo rối loại và chết.
2. Biểu hiện ở da: xuất huyết ngoài da, phù mặt, phù mí mắt, xuất huyết thanh quản, viêm da
3. Khi dùng kháng sinh liều quá cao: Sốt cao, run rẩy do rét, kêu rên do đau đầu, vỡ mạch máu, chảy máu mũi, vàng da đau nội tạng . nếu xét nghiệm máu sẽ thấy bạch cầu tăng cao, hồng cầu giảm
4. Biểu hiện nhẹ nhất: khò khè, mệt mỏi, thở rít..
Đặc biệt: Kháng sinh có ít nhiều tác dụng tăng trọng nên người ta truyền tai nhau mẹo này nhưng mà chú khẳng định mọi người không dùng cách này nhé, rất nguy hiểm. Dùng cách tăng trọng này thì lợi bất cập hại. Tuyệt đối chỉ dùng kháng sinh trộn cho ăn trong khoảng 1 tuần để phòng bệnh, rồi nghỉ tháng cách chừng 1 tháng sau lại trộn tiếp và là loại khác nhé.
*** Chú ý kháng sinh không dùng cho heo sơ sinh: Gentamycin, Streptomycon, Kanamycin, Tetracilin, chloramphenicol, Penicilin chậm.
*** Không dùng kháng sinh sau cho heo đang mang thai: Gentamycin, streptomycin, kanamicin, Spectinomycin, Abramicin, Tobramycin, Neomycin, Tetracylin, enrofoxaxin, Flumequin, Oxitetracilin, Doxycilin, Norflorxaxin, chlortetracilin (citifac của CP); Colistin. Đặc biệt là Dexamethason (cấm dùng)
*** Một vấn đề nữa là phải đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng, Vì có thể heo không bị dị ứng vì Kháng sinh mà dị ứng với dung môi (thuốc dẫn) pha cùng kháng sinh. Ví dụ một số dung môi như rượu benzel, Propylen glycon … rất dễ gây ngộ độc, sốc chết cho thú non.
